بازار خرده‌ فروشی برق

مهم ترین هدف از خرده فروشی برق اتصال مستقیم فرآیند مالی بین نیروگاه و مصرف کننده نهایی است. قطعا نیروگاه ها به دلیل وجود دغدغه هایی از جمله نگهداری و تعمیرات تجهیزات، افزایش بهره وری، تامین قطعات و … نمی توانند جریان نقدینگی فروش برق به مصرف کنندگان نهایی را مدیریت کنند. به همین دلیل شرکت های واسط پدید آمدند که این اتصال را ایجاد می کنند.

شرکت‌های خرده فروش برق در فرآیند تحویل برق هیچ گونه دخالتی نداشته و شرکت های مالک شبکه برق (شرکت های توزیع نیروی برق یا شرکت های برق منطقه‌ای) تحت نظارت شرکت مدیریت شبکه برق ایران برق خریداری شده توسط مصرف کننده نهایی را در شبکه برق کشور با اخذ هزینه ترانزیت انتقال می دهند. مصرف کنندگان نهایی برق می توانند برق مصرفی خود را طی قراردادی از شرکت‌های خرده فروش خریداری کنند و از ارزش افزوده ای که طی این فرایند برایشان ایجاد می شود، که مهم ترین آن کاهش محسوس بهای برق مصرفی است، استفاده کنند. مصرف کننده مثل قبل برق را با همان ساز و کار قبلی (بدون هیچ گونه تغییری در تجهیزات) ولی با قیمت ارزان‌تر استفاده خواهد کرد و قبوض مصرف‌کنندگان توسط شرکت‌های توزیع نیروی برق و برق منطقه‌ای صادر خواهد شد. EENEX با بهره‌گیری از کارشناسان مجرب و باتجربه در زمینه معاملات بورس انرژی، امکان انجام معاملات در یک فضای ساده و به دور از پیچیدگی‌ها و چالش‌های فنی و اقتصادی را برای مصرف‌کنندگان نهایی فراهم خواهد کرد. 

در مورد کلیه مشترکین با قدرت قراردادی بیشتر از یک مگاوات می‌توان گفت که صورت‌حساب آن‌ها به ازای مصرف مازاد بر مقدار خریداری‌ شده در بورس یا قراردادهای دوجانبه، با شرط رعایت سقف مجاز اعلام شده توسط شرکت مدیریت شبکه برق ایران، با ضریب 1.3 در حداکثر قیمت برق در هر یک از بازه‌های کم‌باری، میان‌باری و اوج بار در بازار عمده فروشی برق در ماه صدور صورتحساب صادر خواهد شد. این مشترکین با بهره‌گیری از خدمات EENEX می‌توانند بعضاً 30 تا 50 درصد از هزینه‌های بهای انرژی تأمین شده خود را کاهش دهند. توجه به این نکته حائز اهمیت است که با توجه به اهمیت مشارکت مصرف کنندگان در بورس انرژی انتظار می‌رود که میزان این جرایم در ماه‌های آینده افزایش داشته باشد. نکته قابل توجه برای مصرف‌کنندگان و صنایع با قدرت قراردادی بالای 30 کیلووات این است که در صورت تمایل می توانند برق خود را از طریق EENEX تأمین نمایند که منجر به کاهش‌ هزینه‌های قبوض آن‌ها با توجه به قیمت خرید برق می‌باشد. حال آن‌که در صورت عدم تمایل، مشمول جرایم عدم خرید برق از طریق معاملات خارج از بازار برق یعنی بورس انرژی و دوجانبه نمی‌شوند.

مفهوم دیگری که قابل ذکر است اصطلاح " برق مصرفی مشمول" می‌باشد. «برق مصرفی مشمول»  بخشی از برق مصرفی مشترکان مشمول (صنایع با قدرت قراردادی بالای 1 مگاوات بر اساس آیین‌نامه اجرایی ماده (16) قانون جهش تولید دانش‌بنیان هیئت وزیران و مشترکین مشمول ماده (5) قانون خدمات کشوری بر اساس مصوبه شماره 143233 مورخ 13/08/1402 شورای عالی انرژی کشور) که می‌بایست از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک تأمین شود و در هر دوره از حاصل‌ضرب برق مصرفی در درصد مشمول در آن دوره محاسبه می‌گردد. شرکت توانیر موظف است چنانچه صنایع با قدرت مصرفی بیشتر از یک مگاوات نسبت به خرید " برق مصرفی مشمول" اقدام ننمایند، بهای " برق مصرفی مشمول" آن‌ها را برابر با متوسط نرخ خرید برق از نیروگاه‌های تجدیدپذیر در دوره صورتحساب آن‌ها اعمال کند. صنایع بالای یک مگاوات به منظور درک بهتر این موضوع می‌توانند میزان پرداختی به ازای مابه‌التفاوت ماده 16 جهش تولید قبض خود را بررسی کنند.

همچنین مشترکین موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری که موظف به تأمین بخشی از برق خود از طریق انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک هستند، مجاز می‌باشند " برق مصرفی مشمول" خود را از طریق تابلوی برق سبز به صورت فیزیکی یا گواهی تولید برق تجدید پذیر خریداری نمایند که می‌توانند این فرآیند را از طریق EENEX و بدون ریسک مدیریت کنند و انرژی مشمول تأمین از تجدیدپذیر خود را به صفر برسانند. این درصد از ابتدای سال 1403، 5 (پنج) درصد بوده و از ابتدای سال 1404 در طول مدت سه سال، سالانه 5 درصد افزایش خواهد داشت. درصد مشمول این مشترکین تا سال 1406 به 20 درصد می‌رسد. شرکت توانیر موظف است چنانچه مشترکین موضوع ماده (5) قانون مدیریت خدمات کشوری نسبت به خرید " برق مصرفی مشمول" اقدام ننمایند، بهای " برق مصرفی مشمول" آن‌ها را بر اساس حداکثر نرخ تابلو سبز، در آن دوره در صورتحساب آن‌ها اعمال کند.

نوسانات قیمت برق در بورس انرژی و انجام معاملات در این پلتفرم و تعامل با عرضه‌کندگان انرژی از چالش‌های حضور مستقیم صنایع در بورس انرژی می‌باشد. از آنجایی که در نوسانات برق عوامل متعددی دخیل هستند، شناسایی این عوامل تأثیر زیادی بر پیش‌بینی قیمت برق در بورس انرژی و تأمین بهینه برق مشترکان خواهد داشت. EENEX چالش‌هایی نظیر زمان ورود به بازار، حجم خرید، ریسک خرید و … را برای خریدارن مدیریت می‌کند و در تمامی مراحل معاملات، امکان مشاوره را برای مشترکان خود فراهم می‌کند.